امام سجاد (ع) در پنجم شعبان سال ۳۸ هجری قمری متولد شد.امام زین العابدین(ع) زمانی دیده به جهان گشودند که زمام امور در دست جد بزرگوارش امام علی بن ابیطالب(ع) بود. وی فرزند حسین بن علی بن ابیطالب(ع) و ملقب به سجاد و زین العابدین می‌باشد. امام سجاد در سال ۳۸هجری در مدینه ولادت یافت.

نگاهی مختصر به زندگانی امام سجاد(ع)

مشهورترین کنیه او ابامحمد وابوالحسن است. مدت عمر آن بزرگوار مثل پدر بزرگوارش پنجاه و هفت سال است زیرا پانزدهم جمادی الاول سال سی و هشت از هجرت به دنیا آمد. تولد آن بزرگوار دو سال قبل از شهادت امیرالمومنین(ع) است و تقریبا بیست و سه سال با پدر بزرگوار زندگی کرد. پس مدت امامت آن بزرگوار سی و چهار سال است. امام سجاد(ع) گرچه با اهل بیت علیهم السلام وجه اشتراک در همه فضایل دارند و هیچ فرقی میان آنان از نظر صفات و فضایل انسانی نیست، اما از نظر گفتار و کردار شباهت تامی به جدشان امیرالمومنین (ع)دارد.

چرا امام، «سجاد» لقب یافت؟

امام باقر (ع)فرمود: پدرم، هیچ یک از نعمت‌های الهی را یاد نمی کرد، مگر آنکه سر به سجده می‌نهاد. هیچ حادثه ناگواری از او رد نمی شد، جز آنکه سجده می‌کرد.هیچ نیرنگ حیله گری از او دفع نمی‌گردید، مگر آنکه سر به سجده می‌نهاد. از هیچ نماز واجبی فراغت نمی‌یافت، مگر اینکه به سجود می‌رفت.هرگز موفق به اصلاح و آشتی بین دو نفر نمی شد، جز آنکه سجده شکر به جای می‌آورد. از این رو ایشان را «سجاد» نامیدند.

پاسداری از مقام نبوت

امام سجاد (ع) در دعاهای صحیفه سجادیه مکرر، قبل یا بعد از هرگونه درخواست از خدای متعال، به حمد و ثنای الهی می‌پردازد و بر پیامبر و آل آن بزرگوار صلوات می‌فرستد و شیوه دعا کردن را آموزش می‌دهد و حرمت رسول اکرم (ص)را پاس می‌دارد.

ایثارگر بزرگ

امام باقر (ع)فرموده است که پدرش حضرت علی بن الحسین (ع)دوبار کل دارایی خود را با خدا قسمت کرد؛ همان بزرگوار فرموده است که امام سجاد(ع) شب‌ها انبان بزرگی از نان بر پشت می‌نهاد و به نیازمندان صدقه می‌داد. پس از شهادت امام سجاد (ع) معلوم شد آن بزرگوار مخارج صد خانواده نیازمند را بر عهده داشته است. (کشف الغمه، ج 2، ص 100)

امام سجاد(ع) در کربلا

بیماری موقت امام در کربلا و در جریان حادثه عاشورا چند روزی بیش ادامه نیافت و پس از آن حضرت زین‌العابدین 35سال عمر کرد که تمام آن مدت به مبارزه و خدمت به خلق و عبادت و مناجات با حق سپری شد. سن شریف حضرت سجاد(ع) را در روز دهم محرم سال 61هجری که بنا به وصیت پدر و امر خدا و رسول خدا (ص) به امامت رسید، به اختلاف روایات در حدود 24 سال نوشته اند. مادر حضرت سجاد بنا بر مشهور شهربانو دختر یزدگرد ساسانی بوده است. آنچه در حادثه کربلا بدان نیاز بود، بهره برداری از این قیام و حماسه بی نظیر و نشر پیام شهادت امام حسین (ع) بود، که حضرت سجاد (ع) در ضمن اسارت با عمه‌اش زینب (ع) آن را با شجاعت و شهامت و قدرت بی نظیر در جهان آن روز فریاد کردند؛ فریادی که طنین آن قرن‌هاست باقی مانده و برای همیشه جاودان خواهد ماند. واقعه کربلا با همه ابعاد عظیم و بی‌مانندش پر از شور حماسی و وفا و صفا و ایمان خالص در عصر روز عاشورا ظاهرا به پایان آمد، اما ماموریت حضرت سجاد‌(ع) و زینب کبری (س) از آن زمان آغاز شد.

امام آزادی‌بخش

امام چهارم بدون آنکه نیازی به نیروی کار بردگان داشته باشد، آنها را می‌خرید و آزاد می‌کرد و برخی گفته اند: امام چهارم هزار برده را در راه خدا آزاد کرد. بردگانی که از این موضوع اطلاع داشتند، همواره خود را در معرض دید امام سجاد(ع) قرار می‌دادند تا شاید حضرت، آنان را خریداری و آزاد کند و آن بزرگوار، هر ماه و هر روز به آزاد کردن بردگان می‌پرداخت. آن حضرت با فقرا می‌نشست، با آنان غذا می‌خورد، از آنان دلجویی می‌کرد، به آنان لطف داشت و پناه آنان بود، و از آنان پذیرایی می‌نمود، و درباره آنان به دیگران سفارش می‌کرد.تاریخ نویسان اقرار دارند که امام سجاد(ع)، دوست داشت فقیران، یتیمان و بینوایان سر سفره اش باشند و با آنها بنشیند، غذا برای آنها آماده کند و حتی غذا در دهان آنان بگذارد.

صحیفه سجادیه

امام(ع) برای آگاهی مردم، اسلوب دعا را به کار برد، به طوری که دعاهای آن حضرت، رویدادهای عصر او را تفسیر می‌کند. صحیفه سجادیه که به زبور آل محمد مشهور است، اثر بی نظیری است که در جهان اسلام، جز قرآن کریم و نهج البلاغه، کتابی به این عظمت و ارزش، پدید نیامده که پیوسته مورد توجه بزرگان و علما و مصنفان باشد.از دیگر آثار ارزنده به جا مانده از امام سجاد(ع)، مجموعه ای تربیتی و اخلاقی است به نام رساله حقوق که امام(ع) در آن وظایف گوناگون انسان را در برابر خدا و خود و دیگران، با بیانی شیوا و گویا بیان کرده است.مجموعه حقوقی که در این رساله ذکر شده جمعا 51 حق می‌باشد. در 12 محرم سال 95 هجری قمری حضرت سید الساجدین(ع) به دست ولید بن عبدالملک به شهادت رسیدند و امروز قبر شریف آن حضرت در قبرستان بقیع مظلومانه و غریبانه مامن و زیارتگاه عاشقان و ارادتمندان خاندان رسول خدا(ص) است.

منبع: آرمان امروز