«دعا» از ارزشمندترین نعمت‌های الهی است که خداوند، از باب لطف و فضلش، اذن و اجازه‌ی جاری ساختن آن را به بشر عطا فرموده است.

در این میان، دعاهایی که از برگزیدگان و فرستادگان خداوند، به یادگار مانده، عالی ترین معارف را در بر دارند. معرفت الهی، تحفه‌ی قدسی است که در لابه لای ادعیه‌ی رسیده از خاندان نور، موج می‌زند و تشنگان معارف الهی را سیراب می‌کند.

یکی از این یادگارهای ارزشمند که حاویِ معارف عمیقی از خودشناسی و خداشناسی است، «دعای افتتاح»[1] نام دارد. این دعا، توسط هدایتگر زنده‌ی این عصر، به محمد بن عثمان - دومین نائب خاص امام – تعلیم داده شده است.

علامه محمد باقر مجلسی در کتاب «زاد المعاد» می‌گوید:

"امام زمان آن را برای شیعیان نوشته ‌اند که هر شب از شب‌های ماه رمضان این دعا را بخوانند. چراکه فرشتگان در این ماه، دعا را می‌شنوند و برای خواننده‌ی آن استغفار می‌کنند".[2]

سید ابن طاووس بزرگ عارف عامل شیعی در کتاب گران سنگ «الاقبال بالاعمال الحسنه» این دعا را از کتاب دعای ابوجعفر محمد بن ‌عثمان ‌بن ‌سعید عمری – نایب دوم امام زمان - نقل کرده و در مقدمه اش، از زبان راویِ دعا، چنین نوشته است:

"از برادر زاده‌ی محمد بن عثمان بغدادی خواهش کردم دعاهایی را که از عمویش در ماه مبارک رمضان قرائت می‌کرده برایم بیاورد. وی [خواهش مرا اجابت کرد و] دفتری با جلد قرمز رنگ به من سپرد تا از روی آن استنساخ کنم. دعاهای زیادی در آن دفتر وجود داشت و یکی از آنها همین [دعای افتتاح] بود؛ که ذیل آن، توصیه شده بود هر شب از شب‌های ماه مبارک رمضان این دعا خوانده شود؛ چراکه دعا در این ماه، توسط فرشتگان الهی ثبت می‌شود و آنها پیوسته در باره‌ی دعا کننده استغفار می‌کنند." [3]

دعای «افتتاح»، حاوی معارفی ژرف در معرفی خداست. در این دعا، بخشش‌ها و کرامت‌های پروردگار نسبت به بندگان یادآوری می‌گردد و به برخورد زشت ما در مقابل این همه لطف و احسان از جانب آفریدگار، تذکر داده می‌شود.

این دعا از سه بخش کلی تشکیل شده است.

 بخش سوم: درخواست برای ظهور منجی موعود

در بخش انتهاییِ دعا، از آفریدگار مهربان، نصرت و ظهورِ منجی عالمیان – امام مهدی علیه السلام - درخواست می‌شود. در این قسمت، ضمن توضیح ویژگی‌های دولت کریمه‌ی مصلح موعود، آرزوی حیات و خدمت بدیشان در عصر طلایی ظهورش، مطرح می‌گردد. از جمله ویژگی‌های مهم این دولت کریمه، محوریت خداپرستی، حکمرانی مستضعفان و عدالت فراگیر جهانی است که در این دعا به آنها اشاره شده است. در انتها، از خداوند رحمان و رحیم، برای آخرین هدایتگر زمان و یاران شان، نصرت، عزت و پیروزی طلب می‌گردد.

دعای «افتتاح»، یک منبع کامل اعتقادی است و سه اصل اساسیِ توحید، نبوت و امامت - را در بر می‌گیرد. لذا توجه و تدبّر در این دعا می‌تواند موجب تعمیق اثرات معنوی دعا و تحکیم زیربنای اعتقادی افراد و تقویت مبانی اعتقادی مهدویت و برقراری ارتباط صحیح با هدایتگر زمان گردد. باشد که با قرائت و توجه در مفاهیم بلند این دعا، خود را از برکات آن در ماه مهمانی خدا بیش از پیش بهره‌مند ساخته و در شناخت و معرفی حجت زنده‌ی خدا به دیگر فرزندانش توفیق، رفیق راه‌مان گردد.

اَللّهُمَّ وَصَلِّ عَلى وَلِىِّ اَمْرِکَ الْقآئِمِ الْمُؤَمَّلِ وَالْعَدْلِ الْمُنْتَظَرِ

خدایا درود فرست بر سرپرست دستورت آن امام قائم- قیام کننده به حق- که مایه‌ی امید و آن عدل و دادى است که همه چشم براه و منتظرش هستند

وَحُفَّهُ بِمَلاَّئِکَتِکَ الْمُقَرَّبینَ وَاَیِّدْهُ بِروُحِ الْقُدُسِ یا رَبَّ الْعالَمینَ

و او را در حمایت فرشتگان مقرّبت قرار ده؛ و به روح القدس [یاری و] تاییدش فرما اى مالک و پرورش دهنده‌ی عالمیان

اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ الدّاعِىَ اِلى کِتابِکَ وَالْقآئِمَ بِدینِکَ

خدایا او را دعوت‏ كننده به كتابت؛ و قیام‏ كننده به آئینت قرار ده

اسْتَخْلِفْهُ فى الاْرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفْتَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِ مَکِّنْ لَهُ دینَهُ الَّذِى ارْتَضَیْتَهُ لَهُ

او را جانشین خود روى زمین گردان چنانچه [پاكان] پیش از او را جانشین خویش‏ قرار دادى؛ آن دینى را که برایش پسندیده اى بدست او پابرجا کن

اَبْدِلْهُ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِ اَمْناً یَعْبُدُکَ لا یُشْرِکُ بِکَ شَیْئاً

ناامنی اش را به امنیت بدل کن تا با کمال خلوص تو را پرستش کند

اَللّهُمَّ اَعِزَّهُ وَاَعْزِزْ بِهِ وَانْصُرْهُ وَانْتَصِرْ بِهِ وَانْصُرْهُ نَصْرا عَزیزا وَافْتَحْ لَهُ فَتْحاً یَسیراً

خدایا عزیزش گردان و یارانش را به او عزیز کن. یاری اَش کن و بوسیله او دیگران را یارى کن و بطور پیروزمندانه‌اى او را یارى کن و گشایش آسانى را بهره اش ساز

وَاجْعَلْ لَهُ مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصیراً

و برایش از نزد خود نصرتی پیروزمندانه قرار ده

اَللّهُمَّ اَظْهِرْ بِهِ دینَکَ وَسُنَّهَ نَبِیِّکَ حَتّى لا یَسْتَخْفِىَ بِشَىْءٍ مِنَ الْحَقِّ مَخافَهَ اَحَدٍ مِنَ الْخَلْقِ

خدایا به او دین خود و روش پیامبرت را آشکار ساز آنچنانکه چیزى از امور حقه از ترس احدى از مردم پنهان نماند

اَللّهُمَّ اِنّا نَرْغَبُ اِلَیْکَ فى دَوْلَهٍ کَریمَهٍ تُعِزُّ بِهَا الاِسْلامَ وَاَهْلَهُ وَتُذِلُّ بِهَا النِّفاقَ وَاَهْلَهُ

خدایا ما آرزومند دولتى صاحب کرامت هستیم که با آن اسلام و مسلمین را عزت بخشى و نفاق و منافقین را منکوب سازى

وَتَجْعَلُنا فیها مِنَ الدُّعاهِ اِلى طاعَتِکَ وَالْقادَهِ اِلى سَبیلِکَ

و ما را در آن دولت از زمره‌ی دعوت کنندگان مردم به سوى اطاعتت و از رهبران بسوى راهت قرار دهى

وَتَرْزُقُنا بِها کَرامَهَ الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ

و بدان وسیله بزرگوارى دنیا و آخرت را نصیب ما گرداندى

اَللّهُمَّ ما عَرَّفْتَنا مِنَ الْحَقِّ فَحَمِّلْناهُ وَما قَصُرْنا عَنْهُ فَبَلِّغْناهُ

خدایا آنچه را که از حق به ما شناسانده‌اى تاب تحملش را نیز به ما بده و آنچه را که از رسیدن بدان کوتاهی کردیم تو ما را بدان برسان

اَللّهُمَّ الْمُمْ بِهِ شَعَثَنا وَاشْعَبْ بِهِ صَدْعَنا وَارْتُقْ بِهِ فَتْقَنا وَکَثِّرْبِهِ قِلَّتَنا

خدایا به حجت زنده‌ات پراکندگی‌مان را برطرف کن و گسیختگی‌مان را با او پیوند ده و پریشانى ما را بدو پیوست کن و کمى ما را بدو زیاد کن

وَاَعْزِزْ بِهِ ذِلَّتَنا وَاَغْنِ بِهِ عآئِلَنا وَاقْضِ بِهِ عَنْ مَغْرَمِنا وَاجْبُرْبِهِ فَقْرَنا

و [بی کسی و] خوارى ما را بدو عزت بخش و ندارىِ ما را بدو توانگرى بخش و بدهى ما را بوسیله‌اش بپرداز و فقر ما را بدو جبران کن

وَسُدَّ بِهِ خَلَّتَنا وَیَسِّرْ بِهِ عُسْرَنا وَبَیِّضْ بِهِ وُجُوهَنا وَفُکَّ بِهِ اَسْرَنا وَاَنْجِحْ بِهِ طَلِبَتَنا

و شکاف و تفرقه‌ی ما را بدو برطرف کن و سختى ما را بدو آسان کن و چهره‌هاى ما را بدو سفید گردان و گرفتاران ما را بدو آزاد کن و خواسته‌هاى ما را بدو روا کن

وَاَنْجِزْ بِهِ مَواعیدَنا وَاسْتَجِبْ بِهِ دَعْوَتَنا وَاَعْطِنا بِهِ سُؤْلَنا وَبَلِّغْنا بِهِ مِنَ الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ آمالَنا

و وعده‌هاى ما را به او تحقق بخش و دعاى ما را بدو مستجاب کن و خواهش‌هاى ما را بوسیله او عطا کن و بوسیله او ما را به آرزوهاى دنیا و آخرت برسان

وَاَعْطِنا بِهِ فُوْقَ رَغْبَتِنا یا خَیْرَ الْمَسْئُولینَ وَاَوْسَعَ الْمُعْطینَ

و بوسیله او بیش از آنچه ما خواهانیم به ما بده. اى بهترین درخواست شدگان و دست بازترین عطاکنندگان

اِشْفِ بِهِ صُدُورَنا وَاَذْهِبْ بِهِ غَیْظَ قُلُوبِنا وَاهْدِنا بِهِ لِمَا اخْتُلِفَ فیهِ مِنَ الْحَقِّ بِاِذْنِکَ

سینه‌هاى ما را با ظهورش شفا بخش و بوسیله او عقده دلهاى ما را برطرف کن و بدو ما را بدان حقى که مورد اختلاف است به اذن خود راهنمایى کن

اِنَّکَ تَهْدى مَنْ تَشآءُ اِلى صِراطٍ مُسْتَقیمٍ

براستى که تو هرکه را بخواهى به راه راست هدایت فرمایى

وَانْصُرْنا بِهِ عَلى عَدُوِّکَ وَعَدُوِّنآ اِلهَ الْحَقِّ آمینَ

و بدست او ما را بر دشمنانت و دشمنان ما نصرت ده اى معبود برحق - آمین -

اَللّهُمَّ اِنّا نَشْکوُ اِلَیْکَ فَقْدَ نَبِیِّنا صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَالِهِ

خدایا ما به تو شکایت کنیم از نبودن پیامبرمان که درودهاى تو بر او و آلش باد

وَغَیْبَهَ وَلِیِّنا وَکَثْرَهَ عَدُوِّنا وَقِلَّهَ عَدَدِنا وَشِدّهَ الْفِتَنِ بِنا وَتَظاهُرَ الزَّمانِ عَلَیْنا

و از غیبت مولای‌مان و از بسیارى دشمنان و کمى افرادمان و از سختى آشوب‌ها و از کمک دادن اوضاع زمانه به زیان ما

فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَالِهِ وَاَعِنّا عَلى ذلِکَ بِفَتْحٍ مِنْکَ تُعَجِّلُهُ وَبِضُرٍّ تَکْشِفُهُ

پس درود فرست بر محمد و آلش و کمک ده ما را بر این اوضاع به گشایش فورى از طرف خود و برطرف کردن رنج و ناراحتى‌ها را

وَنَصْرٍ تُعِزُّهُ وَسُلْطانِ حَقٍّ تُظْهِرُهُ وَرَحْمَهٍ مِنْکَ تَجَلِّلُناها وَعافِیَهٍ مِنْکَ تُلْبِسُناها

و یارى با عزت و ظاهر ساختن سلطنت حَقه و رحمتى از جانب تو که ما را فراگیرد و تندرستى از طرف تو که ما را بپوشاند

بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ

به رحمتت اى مهربانترین مهربانان و ای رحم کننده ترین رحم کنندگان

دعای افتتاح را که یادگاری است از آخرین هدایتگر آسمانی، با کلامی از رسول خاتم، به پایان می‌بریم که در حق منجی موعود اینچنین دعا کرد:

"اللّهم ... عَجِّل فَرجَه وَاجعَلنا مِن شیعَته وَ اَولیائه وَ اَعوانِه وَ اَنصاره وَ مُحبّیه و اَتباعِه"[4]

بارخدایا، در ظهور و گشایش امرش تعجیل فرما و ما را از رهپویان و اولیا و نزدیکان و یاران و دوستداران و پیروانش قرار ده.