کتاب «جستاری درباره اسلام و تشیع در اروپا» با تأکید بر تشیع در آلمان که به قلم حسین متقی تألیف و توسط انتشارات ادیان منتشر شده است، به روند ورود اسلام به اروپا، پیوند و روابط آن با مسیحیت و مسلمانان و وضعیت آنان در اروپا می‌پردازد و در 14 بخش نگارش یافته است.
بنابر این گزارش، درآمدی بر سیر تاریخی اسلام و تشیع در اروپا، پیوندها و روابط مسیحیان و مسلمانان اروپا، گسترش روزافزون اسلام در اروپا، جمعیت مسلمانان کشورهای اروپایی، مطالعات شرقی، اسلامی و شیعی در دانشگاه‌های آلمان، وضعیت دینی و فرهنگی مسلمانان آلمان و جمعیت‌ها، احزاب و مراکز اسلامی در آلمان، از جمله عناوین هفت فصل نخست این اثر هستند.
مجلس اعلای شیعیان آلمان، مرکز اسلامی امام علی (ع) در هامبورگ، آکادمی علوم اسلامی (IWA)، روابط فرهنگی و سیاسی ایران آلمان، کتابخانه‌های آلمان با نگاهی به کتابخانه دولتی برلین، همایش‌ها و کنفرانس‌ها درباره تشیع در آلمان و زمینه‌ها، فرصت‌ها و بایسته‌های مطالعات شیعی در آلمان، عناوین فصول دیگر این کتاب به شمار می‌روند.
این اثر از جمله آثاری است که در آن مؤلف سعی کره با استفاده از برخی منابع پژوهشی و با تکیه بر آمارها و برخی از گزارش‌های پژوهشگران داخلی و خارجی، به سهم خویش، توانسته باشد به خوبی تصویری روشن از جایگاه تشیع و فعالیت‌های شیعیان در اروپا، به ویژه در کشور آلمان ارائه دهد.
نویسنده در بخشی از پیشگفتار این کتاب چنین آورده است: «ورود اسلام به شبه جزیره ایبریا (آندلس) از طریق جبل الطارق در سال 92 ق / 711 م و نیز آشنایی تدریجی اروپاییان با اسلام شیعی از طریق ادریسیان زیدی در افریقیه و فاطمیان اسماعیلی در مصر و دریافت تفاوت‌هایی میان اسلام اموی و شیعی، به تدریج زمینه‌های اولیه شناخت اسلام و شیعه را، در غرب فراهم کرد، اما به نظر نمی‌رسد آنان دقیقاً تا روی کار آمدن صفویان در ایران، شناخت صحیح و دقیقی یعنی شیعه اثناعشری (امامیه) و آموزه‌های اصیل آن به عنوان «اسلام اوژینال» و همچنین همزادی اسلام و تشیع، داشته باشند.
نکته کلیدی و مهم این مقطع، نوع تعامل و روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین ادریسیان زیدی و فاطمیان اسماعیلی، با اروپاییان بین قرون 3-6 ق / 9-12 م بوده است که با توجه به وجود دشمن دیرینه و مشترک آن دو، یعنی امویان آندلس، بی تردید روابط و تعاملاتی راهبردی بوده است.
وجود دشمن مشترک وقت صفویان امامی و غربیان، یعنی دولت عثمانی، توجیه کننده روابط قطعی استراتژیک سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آن دو است و به تبع آن شناخت روشن و دقیق‌تر غربیان از شیعیان امامی و برعکس را پس از به قدرت رسیدن صفویان، پدید آورد. بررسی زوایای پنهان اسناد این تعاملات تاریخی مغفول عنه، بی تردید زمینه‌های مطالعاتی جدیدی را پیش روی پژوهشگران مطالعات اسلامی و شیعی جهان قرار خواهد داد.
نکته‌ای که در سیاست راهبردی امروز غربیان در مسئله خاورشناسی، مهم است و نباید پژوهشگران جوان از آن غافل باشند، این است که، علاوه بر علاقه فردی برخی خاورشناسان و اسلام‌پژوهان به «مطالعات اسلامی به خصوص شیعی» عموم غربیان و مجامع علمی آن نیز عمدتاً با دو رویکرد نگاه به گذشته و آینده، استقبال زیادی کرده‌اند؛ نگاه نخست، به لحاظ درک صحیح و تحلیل دقیق از تعاملات تاریخی، سیاسی و فرهنگی خود آنان با مسلمانان و شیعیان در مقاطع مختلف تاریخی، و نگاه دوم، به لحاظ شناخت صحیح و دقیق از تاریخ، فرهنگ، باورها و نقاط قوت و ضعف مسلمانان و شیعیان برای برنامه‌ریزی‌های آنان برای اغراض و اهداف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، صورت می‌پذیرد.»
منبع: حوزه نیوز
