اردن کشوری است در خاورمیانه با 300، 92 كيلو متر مربع مساحت كه قسمت اعظم آن صحراست بنابراين آب وهواي آن نيز خشك وبياباني است.از شمال با سوریه، از شمال شرقی با عراق، و از شرق و جنوب با عربستان سعودی و از غرب با فلسطين و کرانه باختری رود اردن همسایه‌است، که مجموع خطوط مرزیی اردن با این کشورها به ۱۶۱۹ کیلومتر می‌رسد. اردن از جنوب به خلیج عقبه مماس است و از آن رو حدود ۲۶ کیلومتر نیز مرز آبی دارد و این در میان کشورهای عربی کمترین مرز آبی به شمار می‌رود.
واژه اردن به معنای پالاینده و پالایه و همچنین نام گونه‌ای ابریشم است. از دیرباز واژه اردن رایج بوده و گاه نیز به صورت کنعان بکار رفته‌است. در دوره‌ی جنگهای صلیبی بدان نامهايي ازجمله ولایت‌های مونترال، و مملکت لاتینی اورشلیم نیز داده شده‌است. چون حکومتی که در اردن –پس ازاستقلال-بر سر کار آمد از خاندان حسین الهاشمی بود کشور اردن به نام اردن هاشمی شناخته شد.
بلندترین نقطه اردن، قله جبل رم (۱۷۳۴ متر) است و پست‌ترین نقطه آن بحر المیت است.
پايتخت آن امّان است و از لحاظ اداری و اجرایی به ۱۲ استان اربد ، بلقاء ، جرش، زرقاء ، عمان ، عجلون ، عقبه ، طفیلة ، کرک، مادبا ، معان ، مفرق تقسیم می‌شود. هر یک از استان‌های دوازده گانه تحت هدایت و رهبری استانداری است که توسط پادشاه منصوب می‌شود.
از اماكن تاريخي اردن مي‌توان به مقام حضرت ایوب ، مقام حضرت شعیب ، مقام حضرت یوشع بن نون ، مقام حضرت هارون ، آرامگاه جعفر بن ابی طالب، زیدبن حارثه و قبور سعد بن ابی وقاص، ابو عبیده جراح ، معاذ بن جبل و نيز غار اصحاب کهف اشاره نمود.
جمعیت اردن(از 1960 تا 2005)
جمعیت اردن 8/5 میلیون نفر است.
اغلب جمعیت اردن از نسل اعراب بدوی هستند، یا اصلیت قومی نژادی دارند که ۴۰٪ جمعیت اردن را به خود اختصاص می‌دهد با وجود این، ۵۵٪ جمعیت اردن از اصل و تبار فلسطینی هستند که پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و۱۹۶۷ از فلسطین گریخته و یا به عنوان پناهنده به اردن وارد شده و در آنجا تابعیت اردن را پذیرفته‌اند.
5٪ باقی مانده جمعیت اردن را اقلیتهای نژادی مختلفی تشکیل می‌دهند که شامل سوری‌ها، چچنی‌ها، قرقیزستانی‌ها، آشوری‌ها، ارمنی‌ها و اکراد می‌شود که برخی از آنها خود را با فرهنگ عرب وفق داده‌اند.
مسیحیان نیزقریب به ۶٪ جمعیت اردن را تشکیل می‌دهند و ۹ کرسی از مجموع کرسی‌های مجلس اردن را به خود اختصاص داده‌اند . از زمان آغاز جنگ عراق بسیاری از مسیحیان این کشور نیز به صورت موقت یا دائم در اردن اقامت داشته‌اند.
زبان رسمی اردن عربی است، اما انگلیسی نیز تا حد زیادی در امور تجاری و دولتی و نیز میان مردم تحصیل کرده مورد استفاده قرار می‌گیرد. آموزش عربی و انگلیسی در مدارس دولتی و خصوصی اجباری است. زبان فرانسوی نیز در برخی از مدارس دولتی تدریس می‌شود.
در این کشور تحصیلات مدرسه‌ای برای کودکان 6 تا 14 سال رایگان و اجباری است. سطح فرهنگ عمومی و تحصیلات دانشگاهی در اردن چشمگیر است، به طوری که بیش از 80% مردم آن باسواد هستند. براساس بررسی‌های به عمل آمده، کشور اردن در میان کشورهایی عربی از موقعیت برتر فرهنگی، آموزشی و هنری برخوردار است و این از یک سو به خاطر وجود اتحادیه‌های مختلف فکری و فرهنگی و از سوی دیگر وجود رسانه‌های مختلف نظیر مطبوعات و هفت کانال تلویزیون با برنامه‌های متنوع و نیز سازمان‌های فعال فرهنگی خارجی مستقر در اردن است..
حكومت در اردن پادشاهی موروثي و مشروطه است که قانون اساسی آن در ۸ ژانویه ۱۹۵۲ به تصویب رسیده‌است. سیستم حقوقی اردن بر مبنای شرع اسلام و قوانین فرانسه می‌باشد.
در قانون اساسی سه دسته دادگاه پیش‌بینی شده‌است : دادگاه مدنی، مذهبی و ویژه
پس از استقلال اردن از بریتانیا در سال 1946، شاه عبدالله اول بر این کشور حکمرانی می‌کرد. پس از ترور شاه عبدالله اول در سال ۱۹۵۱ پسرش طلال ابن عبدالله برای دوره‌ای کوتاه پادشاه شد. بزرگ‌ترین موفقیت شاه طلال تصویب قانون اساسی اردن بود. وی در سال ۱۹۵۲ به دلیل بیماری از سلطنت برکنار شد. در آن زمان پسرش حسین برای پادشاه شدن بسیار جوان بود و بنابراین یک کمیته ویژه اردن را اداره می‌کرد. پس از اینکه حسین به سن ۱۸ سالگی رسید از سال ۱۹۵۳ تا ۱۹۹۹ بر اردن حکومت ملک عبدالله دوم پس از فوت پدرش در فوریه ۱۹۹۹۹ جانشین وی شد. عبدالله به سرعت به تایید مجدد پیمان صلح اردن-اسرائیل و تقویت روابط اردن با ایالات متحده آمریکا پرداخت. عبدالله در اولین سال حکومتش ایجاد اصلاحات اقتصادی را در دستور کار خود قرار داد.
اقتصاد:
اردن کشوری کوچک با منابع طبیعی محدود است. این کشور در حال حاضر راه‌هایی برای گسترش تامین آب محدود خود می‌یابد و بویژه از طریق همکاری‌های منطقه‌ای از منابع موجود خود استفاده بهتری می‌برد. در طبقه بندی بانک جهانی اردن در ردیف کشورهای با درآمد متوسط رو به پایین قرار می‌گیرد. ، میزان بیکاری در این کشور بالاست. رقم رسمی اعلام شده برای بیکاری در اردن ۵/۱۲٪ و. میزان تورم قیمتها پایین است و در سال ۲۰۰۳ به ۳/۲٪ رسید
هر چند که اردنی‌های در صدد انجام اصلاح اقتصادی و افزایش میزان تجارت کشور خود هستند، با این حال اقتصاد اردن کماکان در برابر شوکهای خارجی و ناآرامی‌های منطقه‌ای آسیب پذیر است.
جنگ اعراب و اسرائیل ، جنگ خلیج فارس و سایر درگیری‌های که در خاورمیانه رخ داده‌است، تاثیرات بسیار زیادی بر اقتصاد اردن داشته‌است.
سیاست خارجي :
اردن همواره سیاست خارجی هواداری از غرب را اتخاذ کرده و از دیر باز روابط نزدیکی با آمریکا و بریتانیا داشته‌است. این روابط نزدیک در خلال جنگ خلیج فارس به سبب بی‌طرفی اردن و حفظ روابط آن با عراق به هم خورد. اردن به سبب اتخاذ سیاست خارجی پراگماتیستی و مبتنی بر اجتناب از درگیری و برخورد شهرت یافته و در نتیجه روابط خارجی خوبی با کشورهای همسایه داشته‌است. اردن و اسرائیل در ۲۶۶ اکتبر ۱۹۹۴ پیمان صلح اردن و اسرائیل را با حضور کلینتون رئیس جمهور آمریکا و وارن کریستوفر وزیر دولت او منعقد کردند.
از زمان شروع انتفاضه الاقصی در سپتامبر ۲۰۰۰، اردن در گردهمایی‌های زیادی سخت تلاش کرده‌است تا با هدف میانه روی و اعتدال ارتباط بین اسرائیل و فلسطین را پا بر جا نگه دارد و طرفین را به مذاکرات معوقه موضوعات مرتبط با وضعیت نهایی منطقه بازگرداند.
با وجود این، پس از وقوع انتفاضه الاقصی، اردن به همراه مصر سفرای خود را از اسرائیل خارج کردند. پس از نشست شرم الشیخ که در ۲۰۰۵ در مصر برگزار شد، دو کشور مزبور برنامه‌هایی برای بازگرداندن سفرای خود به اسرائیل اعلام کردند.
این حقیقت که اردن با کشورهای همسایه خود پیمان امضا کرده، در کنار ثبات آن، باعث شده‌است تا اردن انتخاب اول بسیاری از فلسطینیان، مردم لبنان و مهاجران و پناهندگان خلیج فارس باشد. اردن قانونی وضع کرده‌است که می‌گوید غیر از فلسطینی‌های یهودی سایر فلسطینی‌ها می‌توانند به اردن مهاجرت کرده و تابعیت آن را به دست آورند. این قانون همیشه در مورد دادن اجازه ورود به فلسطینی‌ها اعمال نمی‌شود.. همچنین خرید زمین در پادشاهی اردن توسط یهودیان عملی غیر قانونی محسوب می‌شود.
ورود اسلام به اردن:
پس از فتح مکه توسط پیامبر اسلام(ص)، پیامبر اکرم(ص) در جریان فرستادن پیک‌ها به نقاط مختلف، فردی به نام حارث بن عمیر را به بصره فرستاد که به دنبال کشته شدن او، دو جنگ موته و تبوک به راه افتاد.
در ضمن، از زمان ورود اسلام به اردن، به جز دوره جنگ‌هاي صلیبی که مدتی مسیحیان بر منطقه حاکمیت یافتند، اداره آن را حاکمان اسلامی یا به ظاهر اسلامی بر عهده داشتند و همین امر باعث شد که اسلام در سراسر اردن رسوخ کند. حاکمان اسلامی این سرزمین همگی از اهل سنت بوده‌اند و بنابراین این مذهب بیشتر در این کشور رواج یافته است.
بيشتر مردم پنج میلیون نفری اردن مسلمان و اهل سنت هستند. شیعیان 2 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. با وجود این دولت اردن به حقوق شیعیان بی اعتنایی کرده و آنها را تحت فشار قرار می‌دهد. دولت اردن از گروههای تندرو مثل القاعده حمایت می‌کند و از هم‌پیمانهای صدام به حساب می‌آمد. پادشاه اردن بارها از دولتهای عربی خواسته برای جلوگیری از گسترش تشیع در منطقه و جهان اقدام نمايند که نشان‌دهنده تفکر ضد شیعی حاکمان اردن است.
هر سال با فرا رسیدن ایام محرم شیعیان اردن مراسم ویژه محرم و آیین عزاداری سالار شهیدان، امام حسین(ع) و یارانش را در محل شهدای موته در منطقه جنوبی این کشور برگزار می‌کنند. در طول سال، 23 هزار زایر از محل شهدای موته دیدار می‌کنند که این به جز 5 هزار زایر شرکت‌کننده در مراسم عاشورا در این مکان است.
شیعیان در کشور سنی مذهب اردن هیچ مسجد و حسینیه‌ای ندارند و روز تاسوعا و عاشورا در داخل ضریح شهدای موته در منطقه جنوبي اين كشور به عزاداری می‌پردازند.
بعد از پیروزیهای مکرر حزب الله لبنان در برابر صهیونیستها گرایش به تشیع در اردن هم بیشتر شد.
منبع: سایت شیعه شناسی
